Niedoceniane hormony

9 maja 2012

Żadna kobieta w okresie menopauzy nie może zapominać o regularnych wizytach u ginekologa oraz o kontroli hormonów, szczególnie tych najważniejszych dla prawidłowego funkcjonowania jej organizmu.

Maleńkie cząsteczki

Hormony to maleńkie cząsteczki, ale jednocześnie potężne związki chemiczne, których nawet niewielka ilość wywołuje znacząca zmianę w organizmie. Są one wydzielane, gdy zachodzi taka potrzeba.

Wiele hormonów – wiele funkcji

Organizm człowieka produkuje ponad 100 hormonów, z których każdy pełni określoną rolę – jedne odpowiadają za przemianę cukrów i tłuszczów albo za wzrost, jeszcze inne za emocje, dojrzewanie, ochotę na seks czy możliwość poczęcia dziecka. Właściwy poziom hormonów ma zasadnicze znaczenie dla funkcjonowania zdrowego organizmu.

Układ wydzielania wewnętrznego

Hormony wytwarzane są przez gruczoły dokrewne, inaczej wydzielania wewnętrznego. W skład tego systemu o szczególnych zadaniach – układu dokrewnego wchodzą: przysadka mózgowa, tarczyca, przytarczyce, trzustka, nadnercza oraz jajniki u kobiet i jądra u mężczyzn.

Mechanizm działania

O tym, ile i jakiego hormonu potrzebuje nasz organizm, decyduje przysadka mózgowa, niewielki gruczoł zlokalizowany wewnątrz czaszki, w tzw. siodełku tureckim, kontrolowana przez podwzgórze. Do niej dochodzą informacje o zapasach hormonów albo ich braku Podwzgórze decyduje natomiast o tym, czy ilość hormonów jest wystarczająca.

Gdy równowaga jest zakłócona, wówczas „rozkazuje” przysadce, by ta zaczęła wydzielać hormon stymulujący, który z kolei ma pobudzić konkretny gruczoł do zwiększonej pracy. Jeżeli natomiast jakiegoś hormonu jest za dużo, powstrzymuje jego produkcję.

Płeć a hormony

Większość hormonów wytwarzana jest zarówno przez organizm kobiecy, jak i męski. Jest jednak kilka, które są przypisane tylko do kobiet i decydują właśnie o cechach kobiecości. Są one ze sobą ściśle powiązane. Dlatego istotne jest utrzymanie hormonów na odpowiednim poziomie, a także ich równowaga. .Kobiece hormony płciowe to przede wszystkim estrogen i progesteron. Estrogen jest nawet nazywany „hormonem kobiecości”, natomiast progesteron – hormonem macierzyństwa.

Hormony a wiek kobiety

Oba te hormony produkowane są w jajnikach. U kobiet po 40. roku życia zmniejsza się stopniowo produkcja hormonów – najpierw progesteronu, a następnie estrogenów. Skutkiem tego są rzadsze cykle menstruacyjne z owulacjami, a co za tym idzie – zmniejsza się również płodność kobiety. Obniżenie ilości hormonów płciowych powoduje, że wyraźnie zwiększa się wydzielanie innych hormonów, w przysadce mózgowej, które mają stymulować jajniki do tworzenia hormonów płciowych na dotychczasowym poziomie.

Menopauza a równowaga hormonalna

Mniej hormonów płciowych i większa liczba stymulujących hormonów: FSH (hormon folikulotropowy) i LH (hormon luteinizujący), które wydzielane są przez przysadkę mózgową, wywołują brak równowagi hormonalnej. Daje to z kolei typowe dla menopauzy dolegliwości, takie jak: zaburzenia snu, uderzenia gorąca (brak estrogenu) oraz zmienność nastrojów. Pojawiają się także problemy z żyłami (niedobór progesteronu).

Hormony a stan zdrowia kobiety

Zmiany w organizmie kobiety, będące wynikiem klimakterium, przede wszystkim polegają na stopniowym zmniejszaniu się poziomu estrogenów, które pełniły do tej pory funkcję ochronną. Skutkuje to pogorszeniem się stanu serca i naczyń krwionośnych. Dlatego w tym okresie kobiety są szczególnie narażone na chorobę wieńcową (chorobę niedokrwienną serca), a także jej najgroźniejszy skutek – zawał serca.

Mniejsza ilość estrogenów sprzyja również zaburzeniom gospodarki lipidowej oraz zwiększeniu poziomu tzw. „złego” cholesterolu LDL, przy równoczesnym zmniejszeniu poziom tzw. „dobrego” cholesterolu HDL.

Doceńmy hormony

Dbająca o swoje zdrowie kobieta już po 40. roku życia powinna obserwować zmiany w zachodzące w jej organizmie, zwłaszcza dotyczące miesiączkowania, ale i te pozornie odległe i banalne – wypadanie włosów, chudnięcie lub tycie, zmiany emocjonalne.

Żadna pani nie może zapominać o regularnych wizytach u ginekologa oraz o kontroli poziomu hormonów, szczególnie tych najważniejszych dla prawidłowego funkcjonowania jej organizmu.

Informacje na temat gospodarki hormonalnej pozwolą zapobiec rozwojowi wielu poważnych chorób, zapewnią dobre samopoczucie i nastrój, a także pozwolą zachować jak najdłużej młody wygląd.

Ważne decyzje podejmuj z lekarzem

A decyzje co do leczenia albo zbilansowania hormonów podejmujmy zawsze wspólnie z lekarzem, uwzględniając wszystkie „za” i „przeciw. Na przykład niedobór hormonów można uzupełnić mającą wiele zalet ale i pewne wady hormonalną terapią zastępczą (HTZ), jak również fitoestrogenami, pochodzącymi z roślin.

Pamiętajmy, nie bójmy się hormonów! Raczej starajmy się poznać ich rolę w prawidłowym funkcjonowaniu wszystkich naszych organów. Kontrolujmy ich stan i zaufajmy lekarzowi, który proponuje nam zmianę jakości życia w wieku, o którym filozofowie mówią: dojrzały.

Joanna Kulawik